In de blogpost Lager inkomen, meer criminaliteit? hebben we kunnen zien dat er mogelijk een relatie bestaat tussen laaggeletterdheid en criminaliteit. Deze relatie wordt door de literatuur toegeschreven aan economische factoren. Maar klopt deze vermeende relatie ook? In deze blogpost kijken we naar de praktijk. Komt criminaliteit vaker voor bij laaggeletterden, zoals in de gevangenis? Omdat hier nog weinig onderzoek naar is gedaan en het nooit helemaal is bevestigd of de theorieën werkelijkheid zijn, is dit een belangrijk onderwerp om licht op te schijnen.

Gepleegde delicten

In het grootste Nederlandse onderzoek naar de relatie tussen laaggeletterdheid en criminaliteit wordt vastgesteld dat hooggeletterden vaker lichte delicten plegen, samen met fraude. Fraude komt waarschijnlijk vaker bij deze groep voor, omdat zij vaker belastingaangifte doen. In tegenstelling tot hooggeletterden, plegen laaggeletterden vaker zwaardere delicten, waaronder bedreiging, verwonding of mishandeling.

Afbeelding van Emiliano Bar, via Unsplash

Onderzoek binnen de gevangenismuren

In een onderzoek, gehouden onder de gevangenispopulatie van de penitentiaire inrichting Vught, werd gevonden dat 3% analfabeet en 14% laaggeletterd was in de Nederlandse taal. Hierin zijn taalbarrières echter niet in acht genomen. Gevangenen met een andere moedertaal dan Nederlands zouden dus wél hoger geletterd kunnen zijn in hun moedertaal. Het onderzoek geeft anderzijds wel een beeld van de laaggeletterdheid in de Nederlandse taal van de algemene Nederlandse gevangenispopulatie. Uit dit onderzoek is wel te concluderen dat het percentage laaggeletterden in de gevangenispopulatie groter is dan in de algemene Nederlandse populatie.

Een andere studie beweert echter dat de vergelijking tussen de populatie van een gevangenis en de algemene populatie van een land geen goede vergelijking is. De sociaaleconomische achtergrond van gevangenen zou een grote rol spelen: een vergelijking tussen de gevangenispopulatie en de populatie uit dezelfde sociaaleconomische achtergrond zou een betere vergelijking zijn. Er wordt gesuggereerd dat het niveau in geletterdheid dan ongeveer hetzelfde zou zijn.

Conclusie

De conclusie die getrokken kan worden is dat laaggeletterden niet noodzakelijk vaker in aanraking met criminaliteit komen, maar dat ze over het algemeen wel zwaardere delicten plegen. Daarnaast blijkt ook dat de gevangenispopulatie een hoger percentage laaggeletterden heeft dan de algemene Nederlandse populatie. Er zijn echter wel kritische noten op de validiteit van dit onderzoek.

The most prominent Dutch study about the relationship between low literacy and criminality claims that low literates commit more serious (violent) crimes, but that high literates commit lighter crimes and fraud more. Another study done in a Dutch penitentiary found that 3% of the inmates was illiterate and 14% was low literate. The validity of the study is arguable since language barriers were ignored. Another study claims that the comparison between the prison population and the general population, since socio-economic factors were disregarded. If these were taken into account, this study argues, inmates would have had the same level of literacy as people from the same socio-economic background.

Afbeelding bovenaan van Bechir Kaddech, via Unsplash