Lezen voor plezier en motivatie
Motivatie speelt een cruciale rol om geletterdheid te kunnen verbeteren door lezen voor plezier. Toch blijkt dat momenteel veel Nederlandse kinderen lezen niet leuk vinden, met alle gevolgen van dien. Daarom is het belangrijk om te weten hoe belangrijk motivatie is in het leerproces, en of lezen voor plezier mogelijk kan worden ingezet om leesonderwijs, en daarmee geletterdheid, te verbeteren.
Wat is lezen voor plezier?
Voordat we dieper in het onderwerp van lezen voor plezier duiken, zal ik eerst verklaren wat het in deze context inhoudt. Lezen voor plezier is waarschijnlijk iets wat je, als lezer van deze blog, met enige regelmaat doet. Dit kan om vele redenen zijn, maar meestal is dit om er plezier uit te halen, en niet omdat iemand anders het heeft toegewezen. Hierin ligt ook de basis van lezen voor plezier om geletterdheid te verbeteren. Het gaat hierbij om het lezen van materiaal dat de leerling aanspreekt, en waarbij het primaire doel tijdens het lezen vermaak is.
De noodzaak van motivatie
Motivatie is zo belangrijk voor lezen voor plezier, omdat het een methode is die veel verantwoordelijkheid bij de leerling neerlegt. Het gebrek aan strikte toetsing is wat lezen voor plezier onderscheidt van andere lesmethodes, maar dit kan het nadeel hebben dat leerlingen weinig druk ervaren zich te verbeteren. Om dit te verminderen is er binnen lezen voor plezier wel ruimte om in meer of mindere mate controle toe te passen, maar er zijn onderzoeken die suggereren dat te veel controle lezen voor plezier negatief kan beïnvloeden.
Wegens deze noodzaak voor motivatie, lijkt het mij effectiever lezen voor plezier toe te passen in lessen op vrijwillige basis, waar de leerlingen vaak meer gemotiveerd zijn. Ook kan het helpen om lezen voor plezier toe te passen in een gecontroleerde omgeving, zoals een klaslokaal.
Foto door Monica Melton op Unsplash
Motivatie als resultaat
Naast dat lezen voor plezier motivatie vereist, kan het ook motivatie opwekken. Onderzoek heeft uitgewezen dat door het lezen van literatuur die interessant is voor de leerling, deze plezier in lezen kan ontwikkelen, wat hen kan motiveren de leesvaardigheid verder te ontwikkelen.
Kortom, lezen voor plezier is sterk verbonden met motivatie. Voor effectief gebruik van lezen voor plezier is motivatie nodig, maar een effectieve uitvoering van lezen voor plezier kan ook leiden tot meer motivatie om de leesvaardigheid verder te verbeteren.
Reading for pleasure is sometimes used as a method of improving literacy. It allows literacy learners to improve their skills by reading materials that are interesting to them. Reading for pleasure is closely linked with motivation, both because this method of teaching could not function if the students are not motivated, and because the materials used for reading for pleasure can motivate students to read more.
Ik hoop dat je deze post interessant vond, reacties zijn welkom!
Foto bovenaan door Cassidy Dickens op Unsplash
Je schreef dat het misschien ook goed werkt om motivatie te verhogen door te lezen in een gecontroleerde omgeving zoals een klaslokaal. Hoe denk jij dat dit zou kunnen werken voor bijvoorbeeld volwassenen, die niet meer in een klaslokaal of gecontroleerde omgeving te vinden zijn?
Hi Judith, bedankt voor je interessante vraag. Ikzelf heb tijdens mijn onderzoek bewust gefocust op volwassenen die deelnemen aan programma’s om de geletterdheid te verbeteren, en die dus juist regelmatig contact hebben binnen een gecontroleerde omgeving. Naast deze contactmomenten kunnen de volwassenen ook thuis lezen, maar om dat te doen is juist weer die motivatie nodig. Wat betreft volwassenen die helemaal niet deelnemen aan programma’s, en die dus op eigen initiatief gaan lezen om de geletterdheid te verbeteren, is het erg lastig om veel over te zeggen, omdat eventuele voortgang die hierbij plaatsvindt niet wordt gemeten en vastgelegd.
Ik hoop dat je vraag hiermee is beantwoord, en mocht je nog verdere ideeën of vragen hierover hebben, hoor ik het graag!
Hoi Julia,
Je wijdt onder de kop “De noodzaak van motivatie” uit over de voors en tegens van hogere en lagere mate van controle. Je zegt onder andere dat meer controle ertoe kan leiden dat de methode minder effectief is. Ik vraag mij dan af of het juist niet de leerlingen die het meest te winnen hebben wat leesvaardigheid betreft zijn die meer contole nodig zouden hebben, wat deze methode misschien minder effectief maakt voor de ‘belangrijkste’ groep. Ik zou namelijk verwachtend dat het de minst geletterden zijn die het minst gemotiveerd zouden zijn om mee te doen op het begin.
Hoi Jasper, bedankt voor deze kritische vraag. Ik zal allereest even verduidelijken dat het bij controle gaat om bijvoorbeeld een verslag over het gelezen boek. Dan wat betreft je punt dat lezen voor plezier mogelijk niet effectief is voor de ‘belangrijkste’ groep, omdat deze gebaat is bij controle. Ik denk dat je hierin in zekere mate gelijk in hebt, als in dat lezen voor plezier niet werkt voor groepen waar de motivatie zeer beperkt is. Echter, focussen de onderzoek die ik heb gebruikt zich grotendeels op vrijwillige programma’s, dus deelname hieraan suggereert al dat er op zijn minst enige mate van motivatie is. Tenslotte wat betreft jouw verwachting dat de minst geletterden ook het minst gemotiveerd zijn: Ik ben het hier niet helemaal mee eens. Ik denk dat juist de minst geletterden degene zijn die het meeste hinder hiervan ervaren in hun dagelijks leven, wat hen juist de motivatie op kan leveren om er iets aan te doen. Ik heb op het moment nog geen onderzoek kunnen vinden dat mijn vermoeden bevestigt of onjuist doet blijken, maar mocht je hier verdere interesse in hebben, laat het me weten en dan zoek ik verder.
Ik hoor graag wat je vindt van mijn argumenten, en of jij er anders over denkt.
Hoi Julia, bedankt voor je reactie. Zo had ik er nog niet naar gekeken- dat de minst geletterden omdat ze hinder ervaren juist motivatie zouden kunnen hebben. Had niet verder gedacht dan: ze kunnen niet goed lezen, dan is het misschien niet iets waar ze uit zichzelf zin in hebben. En inderdaad, de onderzoeken zelf bevatten wellicht ook al goede voorbeelden hiervan. Kan niet anders dan m’n verwachting bijstellen. Nogmaals dankjewel voor je antwoord!
Ik zal proberen om in het Nederlands te schrijven. Ik heb het 7 jaar gestudeerd. Het was heel leuk om het een beetje te oefenen maar ik zal niet liegen, het was ook moeilijk.
Je artikel was heel duidelijk voor mij. Ik heb geen vragen behalve een persoonlijke: heb je de kans gehad om dit te ervaren op je basisschool?
Hallo Léa, wat leuk dat je in het Nederlands reageert! Ik heb er zelf geen herinnering aan dat dit voor mij gebeurde op de basisschool, maar ik denk dat dit proces ook meestal niet iets is waarvan je je bewust bent wanneer het gebeurt. Wel las ik al op de basisschool heel veel, dus het zou kunnen dat dit mij wel geholpen heeft met beter leren lezen. Heb jij er zelf ervaring mee?
Thank you for your reply! I can imagine that we both don’t have a lot of memories from that time (we are getting old..).
In my primary school in Belgium we used to have this mandatory hour of reading on Friday afternoon. I remember the felling was mixed when we had to read for an hour. I really enjoyed this time but that also asked a lot of concentration to some children that could just not be seated that long.
Hi Julia!
I had a question regarding the motivation of children to read. In these modern times, children have access to a phone or laptop from a very young age, on which they can play games and get in contact with friends. Do you think, with all these social media platforms and online possibilities for children to connect, that they still have the attention and willingness to read a book? And what would be the possibilities to encourage children to read instead of being online?
Thank you!
Hi, thank you for your question! I think that indeed, it is difficult to get children to read in the present time. However, I also believe that books have something to offer that phones and laptops do not have, and because of this, I expect that if children discover the power of stories, at least a number of them would still choose to read. The crucial thing for this would then be to get these children to discover the fun in reading. This might be achieved if schools employ reading for pleasure, and offer appropriate literature. Perhaps parental involvement could also help, as is explained in Anne’s posts on family literacy.
Hallo Julia! jouw post was heel interessant! ik heb geprobeerd het te lesen maar mijn nederlands is al niet zo goed maar ik denk dat ik heb je post begrijpen. Ik ook geloof in de belangrijke van lesen voor plezier, en motivatie is ook belangrijk; maar ik heb een vraag: Vele keren is het moeilijk voor oudere mensen om over technologie of niew wetenschappen te lesen en te begrijpen zelfs met motivatie. Kun je een manier denken om ze te helpen? Ik hoop dat mijn antwoord is begrijpelijk – zelfs met mijn akelig nederlands 🙂
Hoi Giovanni, dankjewel! Ik kan je antwoord zeker begrijpen☺ en goede vraag. Helaas weet ik er niet precies een antwoord hierop, ik heb er zelf geen onderzoek naar gedaan. Heidi bespreekt het probleem wel in haar blog (https://blogs.fasos.maastrichtuniversity.nl/EUS2516/lowliteracyineurope/2021/11/27/generational-differences-media-health-literacy/). Wat deze mensen misschien kan helpen, is speciale lessen over technologie, zoals op het moment soms bijvoorbeeld bij bibliotheken worden gegeven. Ik hoop dat dit je vraag toch een beetje beantwoord, en als je iets niet begrijpt hoor ik het graag.